De tragische scène in HBO’s The Last of Us is even impactvol als in de game

Let op: dit artikel bevat grote spoilers voor de The Last of Us-televisieserie tot en met aflevering twee, en het gehele spel The Last of Us: Part 2. We raden met klem aan om eerst die game te spelen en de tot nu toe verschenen afleveringen van de HBO-serie te bekijken alvorens je verder leest.

Ik weet niet meer of ik al gespoild was toen ik in die broeierige zomer van 2020 voor het eerst The Last of Us: Part 2 speelde, of dat ik er onwetend in ging. Ik weet nog wel dat de eerste paar uur bij mij insloegen als een bom. Na een interessante doch voorspelbare introductie met Ellie waarin ik de fijne kneepjes van het besluipen en uitschakelen van geïnfecteerden weer onder de knie kreeg, nam het verhaal opeens een macabere wending. Abby, de dochter van de chirurg die hoofdpersonage Joel in de eerste game had vermoord om Ellie te redden, sloeg diezelfde Joel dood.

Natúúrlijk verdiende Joel het. Hoe goed zijn intenties ook waren, hij vermoordde een vrijwel onschuldig persoon die ook nog eens iemands vader bleek te zijn (al kwamen we daar in de game pas veel later achter). Dat neemt niet weg dat Joel – inherent aan zijn rol als hoofdpersonage – aanvoelde als de good guy. Hij was de surrogaatvader van Ellie, een ondersteunende pilaar van de Jackson-gemeenschap en – ondanks de vele shoot-outs in de eerste The Last of Us – het morele kompas van de franchise. Dat ontwikkelaar Naughty Dog hem al zo vroeg in de langverwachte tweede game aan zijn bloederige einde liet komen, was op zijn zachtst gezegd een shock.

Ik kon de narratieve keuze wel direct waarderen. Joels dood is de katalysator van het gehele verhaal van de game, de motivatie voor Ellie om er op uit te trekken en wraak te nemen en de fundering voor een character study over de verregaande gevolgen van geweld en het eeuwenoude vraagstuk of geweld überhaupt iets oplost. Zoals bij de meeste verhalen waarin het hoofdpersonage plots sterft of verdwijnt, verheft het Joel daarnaast haast tot mythische status, waardoor de flashbacks waarin we hem herenigd zien worden met Ellie van extra emotie worden voorzien. De gameplay wordt na verloop van tijd wat eentonig, maar over de plot van The Last of Us: Part 2 zul je mij geen kwaad woord horen zeggen, evenmin over het bijzonder sterke camera- en monteerwerk.

Net even anders

Sinds de allereerste aflevering van de HBO-verfilming van The Last of Us keek ik dan ook al uit naar dé scène waarin het lot van Joel bezegeld wordt. Ondanks dat ik tot dan toe zeer te spreken was over haast alle keuzes die showrunners Neil Druckmann en Craig Mazin voor de tv-serie maakten, werd ik in de aanloop naar afgelopen maandag toch wat nerveus. Joels sterfscène is wat mij betreft perfect in de game – een kleine nuancewijziging in de verfilming zou het geheel als een kaartenhuis hebben kunnen in laten storten.

Tijdens de aanloop naar de scène aan het einde van de tweede aflevering bonsde m’n hart dan ook in mijn keel. Niet per se omdat de aanval op Jackson nou zo spannend was – al was ‘ie dat wel – maar vooral omdat ik razend benieuwd was of de live-action vertolking van de moord op Joel net zo perfect zou zijn als in het spel. Ik geef het toe: dat was het niet. Niet helemaal.

Ik begrijp waarom de makers het doen, maar Abby’s speech voordat ze de golfclub beetpakt doet mij iets te veel denken aan een standaard schurk die vlak voordat zijn plan in duigen valt zijn motivatie aan de held van het verhaal uitlegt. Ook het feit dat voor de moordlocatie de duistere kelder uit de game wordt ingeruild door de sterk verlichte woonkamer van de berghut vind ik een opmerkelijke keuze, en de genadeslag – die in de tv-serie eerder een genadesteek is – vind ik verrassend terughoudend.

De dam breekt

Toch kan ik niet anders dan concluderen dat de moordscène in de serie een minstens zo sterke uitwerking op mij had als toen ik de game speelde. Mijn ogen werden naarmate de scène in de berghut vorderde steeds vochtiger, tot de tranen voorzichtig over mijn wangen rolden toen een schreeuwende Ellie richting het lijk van Joel kroop. Toen daaropvolgend Ashley Johnsons vertolking van het nummer ‘Through the Valley’ werd ingezet, brak de dam al helemaal en was ik overheerlijk en onvervalst aan het blèren.

Deels was het ongetwijfeld de bevrijding van de opgehoopte spanning gedurende de aflevering. Ook het feit dat ik mijn vader ben verloren tussen het verschijnen van The Last of Us: Part 2 en deze aflevering speelt vast een rol in het zien sterven van zo’n sterk vaderfiguur. Maar de meeste lof is toch echt weggelegd voor de acteurs, regisseur, showrunners en alle andere mensen die aan de tv-serie werken. De manier waarop de sterfscène verloopt is dan wel iets aangepast ten opzichte van de game, maar er gaat geen greintje impact verloren.

Normaliter slaap ik altijd binnen een minuut of twee wanneer ik op bed ga liggen, maar afgelopen maandagnacht heb ik zeker een uur wakker gelegen. De dagen erna heb ik reactievideo’s op YouTube zitten kijken van mensen die de games niet hebben gespeeld, maar wel de serie volgen. Ook zij lijken allemaal door de gebruikelijke fases van rouw te gaan, van verdriet en ontkenning tot woede. Het zijn tot op zekere hoogte dezelfde reacties die ik op fora las toen The Last of Us: Part 2 net uitkwam. Missie geslaagd zou je zeggen.

Wat mij betreft kan het tweede seizoen van de HBO-serie nu dan ook al niet meer stuk. Ze hoeven alleen nog een sfeervol Seattle neer te zetten, een flashback met een zekere dinosaurus erin te verwerken en natuurlijk nog Joel die ‘Future Days’ speelt en zingt terug te laten komen, en wat mij betreft heb je dan een televisieserie te pakken die op nagenoeg dezelfde hoogte als de game staat. Chapeau!