Een ssd kun je op meerdere manieren testen en beoordelen. Daarbij is het vooral belangrijk om na te denken over je gebruiksdoel, want verschillende ssd’s hebben hun eigen voor- en nadelen. Zo is de ene ssd beter geschikt voor licht gebruik of als extra ssd om bijvoorbeeld games van te laden, terwijl andere beter zijn als primaire schijf voor je besturingssysteem of in zware scenario’s zoals foto- of videobewerking.
We hebben onze test daarom op enkele duidelijke praktijksituaties gericht, die het best worden gesimuleerd door de testsuites van PC Mark 10. Hoe gaat de ssd om met kortstondig intensief gebruik (Quick Test), hoe presteert de ssd als primaire schijf voor je besturingssysteem (Full Test) en hoe gaat de ssd om met een extreem intensief scenario (Consistency test)?
We nemen de sequentiële test (ATTO Benchmark 2M Test) wel mee om na te gaan of eventuele marketingclaims met betrekking tot maximale snelheden kloppen, maar onze scores zijn gebaseerd op meer praktische testen.
In deze test concentreren we ons op deze gen4-ssd’s. De ontwikkelingen rond oudere poorten staan inmiddels stil. Er verschijnen nauwelijks nog nieuwe ssd’s die zich op SATA- of gen3-interfaces richten. Bekijk hieronder de testuitslag in één oogopslag. Daarna bespreken we uitgebreid waar je bij aanschaf op moet letten en lichten we de beste ssd's er uit.
Betrouwbaarheid
We zouden de betrouwbaarheid graag het zwaarst laten wegen, maar die is – zoals we ook in eerdere tests al schreven – nagenoeg onmogelijk om te testen. De meeste ssd’s zijn gemaakt om een miljoen of meer uren te draaien. Zelfs bij voortdurend gebruik heb je daar meer dan honderd jaar voor nodig, dus daar kunnen we niets mee.
Ook instap-ssd’s blijven in een test jarenlang werken. Tegen de tijd dat we iets zinnigs zouden kunnen zeggen over de betrouwbaarheid van een ssd, zal dat model allang uit de handel zijn. Bovendien leveren testresultaten van één product onvoldoende relevante data op om iets over andere producten van een bepaald merk te zeggen.
Voor jou is dit overigens goed nieuws, want het betekent dat je bij aanschaf geen rekening hoeft te houden met de levensduur van een ssd.
Let op de temperatuur
Het verwerken van gigabytes aan data per seconde is geen eenvoudige taak voor de controller van een ssd. De temperatuur kan dan ook flink oplopen. Hoewel het voor eenvoudig gebruik geen vereiste is, zal een gen4-ssd bij intensief gebruik gekoeld moeten worden.
Veel moederborden zijn standaard al voorzien van heatsinks voor ssd’s, en sommige ssd’s worden zelf met een heatsink geleverd. Is geen van beide het geval, dan raden we aan om een losse heatsink te bestellen. Dit kost je pakweg een tientje, maar is die investering zeker waard.
Welke capaciteit?
Ssd’s met een hogere capaciteit zijn doorgaans sneller dan varianten met minder opslagruimte. Zeker de echt kleine ssd’s tot 256 GB zijn minder snel in benchmarks. Een grotere ssd is bovendien duurzamer vanwege het grotere aantal geheugencellen.
Ook zijn ssd’s met een hogere capaciteit vaak een stuk goedkoper per gigabyte. Zo hebben ssd’s van rond de 250 GB een slechte prijs-per-gigabyteverhouding, waardoor een ssd met circa 500 GB doorgaans slechts een tientje of twee meer kost. Dat geeft je betere prestaties, meer betrouwbaarheid en extra capaciteit voor de toekomst. Zeker de moeite waard om te overwegen dus.
Migreren of schoon installeren?
De meeste ssd’s komen met een migratietool om je hele systeem over te zetten. In onze ervaring is een ssd-upgrade een goed moment voor een schone installatie. Windows 10 of 11 herinstalleren is zo gepiept, en zo maak je weer echt een schone start met je systeem. Zorg wel voor een goede back-up.
Lees ook: Zo upgrade je van hdd naar ssd
Koopadviezen
We hebben 21 verschillende ssd’s getest, te veel om stuk voor stuk te bespreken. We kiezen ervoor om de beste ssd’s voor verschillende doeleinden uit te lichten.
In de meeste categorieën is de concurrentie stevig en zijn de onderlinge verschillen erg klein. Bovendien kunnen de prijzen van ssd’s van dag tot dag verschillen. We noemen bij elke categorie dan ook enkele alternatieven om naar te kijken. Zie je dat een van die alternatieven stukken goedkoper is dan de testwinnaar, dan kun je gerust voor die alternatieve optie kiezen.
Voor professioneel gebruik
Gen4-ssd’s komen vanwege hun high-end-prestaties het best tot hun recht in zware applicaties. Denk daarbij aan foto- of videobewerking, of aan andere taken waarbij je actief werkt met grote bestanden. Dit zijn vaak (semi-)professionele doeleinden, waarbij zaken als prestaties, stabiliteit en ondersteuning zwaarder wegen dan de prijs. De tijdbesparing die een rappe ssd met zich meebrengt, verdient zichzelf in zo’n scenario normaliter terug. Tegelijkertijd wil je ook tijd besparen op zaken als firmware-updates.
De Samsung 980 PRO presteert over de hele linie, van lichte tot extreem zware taken, simpelweg uitstekend en laat geen steken vallen. Het is niet de allersnelste ssd op de markt, maar verdient voor professioneel gebruik toch de voorkeur. Samsung heeft namelijk met afstand de best uitgevoerde software, met vlot verlopende software- en firmware-updates en uitstekende duurzaamheidsstatistieken.
Andere goede ssd’s voor professionals zijn de WD Black SN850, Kingston KC3000, Corsair MP600 PRO LPX/XT en Seagate Firecuda 530.
Voor allround gebruik
Geef je alleen om snelheid? Dan kijken we simpelweg naar de prestatiescores in de grafieken. Maar ook dat is geen eenvoudige taak, want geen enkele ssd is in élke test de snelste. Daarbij scoren sommige ssd’s goed in specifieke tests omdat ze daar doelbewust voor zijn gebouwd, terwijl ze vervolgens elders weer stevig inleveren.
Kijken we naar de lichte tot middelzware taken die de meeste gebruikers zullen uitvoeren, dan zijn er twee ssd’s die consistent hoog scoren: de WD Black SN850 en de Kingston KC3000. Dit duo gaat praktisch gelijk op in de bovenste regionen van de testgrafieken. De WD Black SN850 was de afgelopen maanden steevast een stuk goedkoper dan zijn concurrent, en bij een praktisch gelijke score wegen we dat natuurlijk ook mee. De WD Black SN850 verdient dan ook het keurmerk Best Getest.
Andere goede keuzes voor consistente allround prestaties zijn dus de Kingston KC3000, maar ook de Corsair MP600 PRO LPX/XT.
Voor non-stop gebruik
Om goed tot zijn recht te komen bij non-stop gebruik, moet een ssd daar eigenlijk specifiek voor ontwikkeld zijn. De meeste exemplaren hebben namelijk rustmomenten nodig om hun rappe prestaties vol te houden, terwijl ze in de consistentietest juist vele uren aaneen aan het werk worden gezet.
Als we de ssd’s voortdurend onder druk zetten, blijken drie uitvoeringen aanzienlijk beter stand te houden dan de andere: de Corsair MP600 PRO LPX en XT, en de Seagate Firecuda 530. Die drie pakken een enorme marge op de rest als het op extreme scenario’s aankomt. Zelfs de eerdergenoemde 980 PRO, KC3000 en SN850 Black delven hier het onderspit.
De Corsairs scoren net wat beter in de gematigd intensieve taken en pakken daarmee de winst in deze categorie. Welke van de twee uitvoeringen je kiest, maakt niet zoveel uit: de LPX heeft een iets slankere heatsink dan de XT, maar de prestaties zijn vergelijkbaar. Het is maar net welke uitvoering op dat moment het goedkoopst is.
Prijs-prestatieverhouding
Wil je een ssd die niet te veel kost, maar wel goed presteert? Dan zien we vier ssd’s met een prijs-per-terabyte tot 125 euro. Daarmee zijn ze nauwelijks duurder dan middenklasse gen3-ssd’s. Twee daarvan, de Sabrent Rocket Q en de WD SN750SE, presteren alleen zoveel slechter dan de rest dat we ze niet echt kunnen aanbevelen.
De Sabrent Rocket NVMe 4 en de Crucial P5 Plus presteren voor een minimale meerprijs een heel stuk beter. Vooral de Crucial valt positief op. De P5 Plus is dan ook onze keuze voor wie op zoek is naar de beste prijs-prestatieverhouding. Althans, zolang dit model scherp geprijsd blijft ten opzichte van zijn concurrenten. Anders is de Sabrent Rocket NVMe 4 een goed alternatief.
Voor Playstation 5
De PlayStation 5 kun je uitbreiden met een gen4-ssd. De eisen die Sony stelt aan een ssd zijn iets anders dan bij een computer. Zo dient hij een leessnelheid van minimaal 5500 MB per seconde te hebben en voorzien te zijn van een heatsink. Bovendien mogen de ssd en heatsink samen niet hoger zijn dan 11,25 mm, al zit daar een klein beetje speling in.
Uit onze tests blijkt dat de prestatieverschillen tussen ssd’s in een PS5 bij het laden van spellen marginaal zijn. Daardoor is een betaalbare ssd die aan de eisen voldoet het interessantst. Overigens kun je een losse heatsink al voor zo’n 10 euro bestellen, dus hoeft een ssd niet standaard met heatsink geleverd te worden. We zien dat de Crucial P5 Plus de beste optie is, gevolgd door de Aorus Gen4 en de Corsair MP600 PRO LPX.
Lees hier hoe je een ssd in je PS5 installeert.
Grote capaciteiten
De meeste ssd’s zijn te koop in capaciteiten tot 2 of 4 TB, genoeg voor de meeste doeleinden. Wil je meer, dan zijn er ook enkele opties van 8 TB. Die kunnen handig zijn om bijvoorbeeld een enorme gamebibliotheek te installeren op een Steam Deck, waar maar één ssd in past.
Om op één klein stukje hardware van slechts 8 cm lang 8 TB aan opslag te bieden, moeten er concessies worden gedaan. Zo maken dergelijke ssd’s gebruik van QLC-geheugen, waardoor ze onderaan de prestatiegrafieken bungelen.
De Corsair MP400 en de Sabrent Rocket Q koop je dus niet vanwege hun snelheid, maar het zijn twee van de weinige opties als je echt meer opslag nodig hebt. Onderling zijn er nauwelijks prestatieverschillen, dus je kunt je door de prijs laten leiden. In de laatste paar maanden was de Rocket Q meestal net iets goedkoper dan de MP400.
Conclusie
Wie tegenwoordig op zoek is naar een nieuwe ssd, kan eigenlijk niet om de gen4-standaard heen. We hebben een aantal aanraders benoemd, waarbij we ook hebben gekeken naar de prijsontwikkelingen van de afgelopen maanden. Zo verdient de WD Black SN850 het keurmerk Best Getest en reiken we het keurmerk Redactietip uit aan de Crucial P5 Plus (beste prijs-prestatieverhouding), de Corsair P600 PRO (non-stop gebruik) én de Samsung 980 PRO (professioneel gebruik).
Elke aanrader wordt op de hielen gezeten door tal van alternatieven die er vaak nauwelijks voor onderdoen, maar hooguit een tientje of twee duurder zijn. Als de prijzen veranderen, kan zo’n alternatief zomaar ineens de beste keuze blijken. Onze testwinnaars zijn uitstekende uitgangspunten, maar blijf dus altijd scherp op de prijzen letten voordat je tot aanschaf overgaat.
Opmerkingen