Kingdom Come: Deliverance 2 (PS5) review - Dé middeleeuwse natte droom

Oké, beeld je even in: je bent een ridder, compleet met een dik harnas, een vet groot zwaard, trouwe ros en talloze jonkvrouwen die maar al te graag je aandacht willen hebben. Je dient geen boerengepeupel, maar een machtige heer en verkeert dus doorlopend in hogere kringen. Vraag jezelf nu af: wat komt daar in de meest praktische zin nou allemaal bij kijken, ridder zijn? En dan bedoel ik niet goed kunnen knokken en de held uithangen. Heb je het antwoord bedacht? Mooi, dan kun je Kingdom Come gaan spelen en kijken of je niet iets bent vergeten.

Want dat biedt Kingdom Come: Deliverance 2: een authentiek en uitvoerig kijkje in het leven tijdens de Middeleeuwen. En daar komt veel meer bij kijken dan je in eerste instantie denkt, want ontwikkelaar Warhorse Studios dompelt je in deze rpg onder in letterlijk elk facet van het reilen en zeilen als middeleeuwse knaap. Van het schoonhouden van je eigen porem, je kleding, harnas en uiteraard wapens, tot het onderhouden van alles dat je met je meezeult en natuurlijk eten, drinken en vechten.

Voor vrijwel alles is een ingewikkeld gameplaysysteem bedacht waar je mee om moet zien te gaan. Als je bereid bent daar de moeite, tijd en soms letterlijk bloed, zweet en tranen in te steken, dan wacht je immersie in een spelwereld zoals je die nooit eerder hebt ervaren.

Tik Arthur Morgan maar op z’n schouder, Henry!

Het bovenstaande klinkt je allesbehalve vreemd in de oren als je je wel eens gewaagd hebt aan het eerste deel, verschenen in 2018. Warhorse hield eerder dat decennium met succes een Kickstarter-campagne om de productie van de grond te krijgen en het resultaat was een immens diepgaande rpg met de nodige ruwe randjes. Ik speelde die game vorig jaar voor het eerst en ik herinner me nog goed hoe ik al vloekend en tierend door het Oost-Europa anno 1400 trok als de boerenpummel Henry of Skalitz.

Ik leerde de term Eurojank in volle glorie kennen; nog steeds zie ik npc’s zwevend boven hun bankjes bij de taverne een dikke pint wegtikken en hoor ik de audio op de meest vreemde manieren glitchen. Hetzelfde geldt voor het stroeve, doch hyperrealistische vechtsysteem dat compleet in elkaar leek te zakken bij gevechten tegen grotere groepen vijanden. Desondanks genoot ik met volle teugen van die game; de vele imperfecties vergaf ik Warhorse onmiddellijk door de liefde voor de eigen geschiedenis en de oprechtheid waarmee het subliem geschreven verhaal verteld werd. En Jesus Christ be praised: Warhorse heeft zo ontzettend veel lering getrokken uit het eerste deel, want het levert met dit vervolg de ultieme middeleeuwensimulator af. Was Kingdom Come de ruwe diamant, dan is het vervolg een bijna puntgaaf geslepen juweel wiens sprankeling en schoonheid je bijna verblindt. Als de talrijke gameplaysystemen dat nog niet gedaan hebben, tenminste. Warhorse dimt wat dat betreft niet in, dat hardcore laagje ligt nog steeds boven op de gameplay, die daar letterlijk zijn identiteit aan ontleent. Zaken zijn echter meer behapbaar gemaakt en verder gestroomlijnd, waardoor het lekkerder speelt.

Het verhaal pikt de draad direct na de epiloog van het eerste deel weer op. Henry of Skalitz en Hans Capon zijn op een diplomatieke missie om medestanders te ronselen in de oorlog om de troon van de Bohemen, een historische regio rond de Tsjechische hoofdstad Praag. Ten tijde van de KCD-reeks beleeft het gebied een roerige periode; de zittende koning Wenceslaus is gevangengenomen door zijn broer Sigismund, die met geweld een machtsgreep uitvoert. Henry en de zijnen staan aan de kant van de gevangen koning, dus er zijn meer dan genoeg vijanden om rekening mee te houden. Door middel van een simpel maar effectief verhalend trucje, zijn bijna alle vaardigheden die Henry leerde in deel één weer weg en moet je zijn skills opnieuw opbouwen.

Wat echter niet verloren is gegaan, is het eindeloos beminnelijke karakter van het personage dat ik in het eerste deel heb leren kennen. Henry lijkt geen spat veranderd: hij draagt zijn trauma’s, maar ook zijn zachtaardigheid en empathie nog altijd met zich mee. Acteur Tom McKay voegt daar - volkomen gerechtvaardigd door de gebeurtenissen in het vorige deel - een randje gevatheid en charisma aan toe. Na negentig uur spelen gebied eerlijkheid mij toe te geven dat ik de aftiteling nog altijd niet heb gezien, maar wat ik tot dusver met Henry heb meegemaakt, maakt dat hij Arthur Morgan inmiddels op zijn schouder mag tikken.

Man, wat een heerlijk personage is die knaap toch geworden! Hij is de ultieme normal guy die dronken wordt met vriend en vreemdeling, verwikkeld raakt in kleine verhalen die impact hebben op het leven van normale mensen, maar ook een rol speelt in gebeurtenissen die het lot van de Bohemen bezegelen. Het hoofdverhaal ontvouwt zich tot proporties die doen denken aan Game of Thrones, maar juist in zijn sidequests raakt KCD2 me tot in het diepst van mijn ziel. Het zet aan tot denken en tovert zo vaak een lach op je gezicht.

Serene rust en bloedstollende opwinding

Nu ik indirect toch al Red Dead Redemption 2 heb aangehaald, kan ik er gerust een schepje bovenop doen. De open spelwereld van de Bohemen in KCD2 kan zich op zijn beste momenten moeiteloos meten met het wilde westen uit de koker van Rockstar Games en het magische continent van CD Projekt Red. Rijdend op zijn paard is het avontuur nooit ver weg, want de wereld zit boordevol quests en andere willekeurige gebeurtenissen die zich steeds organisch lijken aan te dienen. Natuurlijk vind je op de landkaart van KCD2 een paar icoontjes, maar ze verschijnen pas wanneer je daadwerkelijk met iemand hebt gesproken die je informeert over bepaalde zaken die in de wereld spelen.

Je onder het volk mengen en met mensen kletsen kan dus zomaar een quest opleveren die je anders wat minder makkelijk tegenkomt. Het zorgt voor een gevoel van ontdekking en onderdompeling die je zelden in andere games terugvindt. Wat daar alleen maar aan bijdraagt is het sublieme gebruik van de CryEngine. De open wereld bruist zelfs wanneer je helemaal in je uppie door de open vlaktes rijdt terwijl dorpjes, boerderijen en kleine huizen aan de horizon lonken. De kleurrijke bloemenbedden nodigen meer dan ooit uit om even uit het zadel te komen, wat bloemen te plukken of gewoon wat rond te lopen. Het geeft een gevoel van serene rust wanneer je lekker op je paard de wereld verkent terwijl de prachtige middeleeuwse klanken van componist Jan Valta de sfeer alleen maar versterken. Omdat de besturing te paard flink verbeterd is - vaak heb je slechts de X-knop nodig om moeiteloos de begane paden te berijden - stelt Warhorse je ook echt in gelegenheid om de wereld in je op te nemen en te genieten van al het moois dat het te bieden heeft.

Gelukkig excelleert de ontwikkelaar ook wanneer zaken een stuk spannender worden, want het vechten in KCD2 is net zo hyperrealistisch en enerverend als in het eerste deel. Gelukkig is het vechtsysteem net wat meer versimpeld. Het aanvallen vanuit alle mogelijke richtingen uit het eerste deel gaat overboord. De twee onderste richtingen worden gebundeld onder één centrale richting, die je activeert door de rechter stick naar beneden te duwen. Ook is er nog maar één aanvalsknop in de vorm van de rechter trigger en zit de lichte aanval die voorheen onder de rechter schouderknop zat, nu verstopt in de onderste aanvalsrichting die ik eerder noemde.

Het geeft je iets meer rust in het vinden van de zwakke punten van je tegenstander en biedt meer tijd om een van de vele aanvals- en verdedigingsmanoeuvres toe te passen, of om combo’s uit te voeren. Misschien wel het meest hatelijke aan de combat van de voorloper, namelijk het ontbreken van een soepele lock-on-functie, is perfect aangepakt; met de rechter stick schakel je feilloos van vijand naar vijand, terwijl je je trouwe viervoeter Mutt het bevel geeft om tegenstanders vakkundig de lul af te bijten.

Weg met die boerenlul!

Een van de meest zalige dingen aan de eerste Kingdom Come was het gevoel dat je net als Henry allerlei dingen aan het leren bent. Hij kon letterlijk geen ene reet aan de start van deel één en al doende leerde hij van alles, van lezen en schrijven tot het slijpen van zwaarden, het openbreken van sloten (dat ditmaal godzijdank gewoon goed werkt op PS5) en het beschaafd praten. En hoewel hij aan de start van het tweede deel dus al een hoop weet, heb ik toch weer hetzelfde fijne gevoel wanneer ik drankjes leer brouwen. Helemaal nieuw in het tweede deel is het smeden van zwaarden en gereedschappen, door middel van een op zichzelf goed werkende minigame. Ik vind het alleen bloedsaai om te doen en die handvol keren dat ik het moest doen in de negentig uur die ik op de teller heb staan, verveelde ik me dood.

Zoals gezegd verkeert Henry zich in het tweede deel in iets hogere kringen dan voorheen en dat merk je op allerlei manieren. De manier waarop de spelwereld daarmee omgaat laat bij mij de meeste indruk achter, want veel meer dan in het vorige deel lijkt Warhorse hier consistentie in te hebben aangebracht. Loop je met je modderige of bebloede porum een taverne binnen en bestel je een pint, dan reageert men met afschuw. Hang je de slimmerik uit terwijl je de kleding van een bedelaar draagt, dan gaan npc’s daar ook minder makkelijk in mee.

Ik ga in mijn playthrough voor een Henry met zilveren tong, die kletterende zwaarden het liefst vermijdt. Ik moet hem daar dan ook naar kleden, zodat zijn charisma- en speech-punten in het rpg-systeem met elkaar corresponderen en de kans groter is dat zelfs landheren naar zijn pijpen dansen. Als dat lukt, levert het de meest bevredigende gesprekken op die rpg’s je kunnen bieden. Gelukkig is er een handige inventaris beschikbaar die drie verschillende loadouts tegelijk mogelijk maakt, zodat je voor elke situatie met één druk op de knop de juiste gear hebt.

Het rpg-systeem an sich gaat dieper dan ik me uit recente games binnen het genre kan heugen. Uiteraard kies je aan de startstreep een richting waarin je Henry qua stats naartoe wilt brengen, maar gaandeweg zijn er talloze richtingen waarin je Henry kunt ontwikkelen. Bij bijna elk nieuw level dat je bereikt in een bepaalde skill, verdien je een punt waarmee je perks kunt kopen die je zaken makkelijker maken. Zo heb je perks die je hondenmaatje sterker en volgzamer maken, maar andere soorten die je handiger maken met stealth of vechten. Levelen doe je letterlijk door dingen te doen. Breng je veel tijd door met zwaardvechten, dan vliegen de bijbehorende perks je om de oren. Lul je met iedereen die je tegenkomt, dan verdien je sneller punten en perks in de speech-tree. Zorg ik dat Henry nooit te veel of te weinig eet, dan word ik beloond met een buff-perk die bonuspunten toekent aan de agility- en vitality statistieken.

Al die verschillende mechanieken, stats en skills kunnen overweldigend zijn, maar ik beloof je dat - als je de tijd neemt om je er even in te verdiepen - je een gameplayervaring voorgeschoteld krijgt die maar weinig andere games kunnen bieden. Dat alles er veel gelikter en gepolijster uitziet ten opzichte van het eerste deel, maakt alleen maar duidelijk hoe groot de stap - wat zeg ik, sprong – voorwaarts is. Daarover gesproken: ik kan alleen maar bewondering tonen voor de performance van de game. Zowel in Fidelity- als Performance-mode draait KCD2 consistent goed op PS5, zeker in combinatie met VRR. Zelfs in de grootste stad Kuttenberg heb ik nauwelijks last gehad van fps-dips. Ze zijn er wel, vooral wanneer je een poos het hoofdverhaal volgt, maar ze leidden me nooit af van de ervaring.

Wat de game echter weerhoudt van een perfecte score, is het handjevol bugs en glitches dat ik tegen ben gekomen, in combinatie met die doodsaaie smid-mechaniek die ik eerder noemde. Het zijn vooral visuele bugs, zoals onverklaarbare flikkeringen in de belichting, npc’s die glitchen tijdens het opstaan of lopen én een rare bug die voor kleine, flikkerende blokjes onderaan het scherm zorgt wanneer Henry een fakkel vasthoudt. Het is indrukwekkend dat ik in die negentig uur slechts één bug tegen ben gekomen die ervoor zorgde dat ik niet goed kon vechten met een tegenstander tijdens een zwaardvechttoernooi. Hij bleef maar buiten de arena glitchen, maar door de barrière heen kon ik hem zonder moeite kapot hakken. Een buggy free pass dus voor die toernooironde. Ach, als dat alles is, dan verdient Warhorse met deze prachtige game dubbel en dwars de Gold-award. En die krijgt ‘ie dan ook.

Kingdom Come: Deliverance 2 is vanaf 4 februari verkrijgbaar voor PlayStation 5, Xbox Series X/S en pc.