Geen enkele game komt in de buurt van een potje Dungeons and Dragons

Anderhalf jaar geleden speelde ik mijn allereerste tabletop-rpg in de vorm van Dungeons and Dragons (D&D) en ik was meteen verkocht. Ik was nog onbekend met de regels en de dobbelstenen, maar mijn medespelers loodsten mij door het spel. Inmiddels zit ik in vijf D&D-groepen, waarvan ik er één zelf leid. Als ik tegenwoordig zou moeten kiezen tussen de tabletop-rpg of een videogame, kies ik met volle overtuiging D&D. Naar mijn mening is er geen enkele game die in de buurt komt van een goed potje Dungeons and Dragons.

Geen D&D, geen videogame-rpg

Moderne games bieden een groot scala aan fantasievolle, uiteenlopende settings: het Wilde Westen in Red Dead Redemption, een dystopische toekomst in Fallout, de Griekse oudheid in Assassin’s Creed en talloze andere virtuele plekken die het bezoeken de moeite waard zijn. Zonder Dungeons and Dragons waren deze games misschien nooit uitgekomen.

De allereerste role playing games op computers zijn immers gebaseerd op D&D. Omdat het tabletop spel veel gebruik maakt van statistieken, leent het format zich erg goed voor een computerspel. De eerste paar videogame-rpg’s waarvan we iets weten hadden ook namen als The Dungeon, Dungeons and Dragons en D&D. Deze games werden in de jaren ‘70 in het geheim gemaakt op Amerikaanse universiteiten. Het gebruiken van de dure computers voor videogames was namelijk streng verboden. Toch beïnvloedde de eerste videogame-rpg’s talloze nieuwere games. De invloed van D&D op videogames is dus enorm geweest.

Voor ieder wat wils

Tegenwoordig zijn er veel meer virtuele rpg’s en zijn ze natuurlijk niet allemaal meer direct gebaseerd op D&D. De keuze is enorm qua genre en setting, maar sommige spelers willen nog meer mogelijkheden. Dat is alleen mogelijk met tabletopspellen als D&D. Daar kun je volledig zelf bepalen waar het verhaal zich afspeelt. Een steampunkwereld die bestuurd wordt door draken? Het kan! Een middelbare school, maar dan met orcs, elven en gnomes? Geen probleem! Van origine speelt D&D zich af in een Middeleeuwse setting, maar niemand verplicht je om je daaraan te houden. Dat geeft oneindig veel opties en daar kan geen enkele hoeveelheid games tegenop. In een van mijn spellen heeft mijn Dungeon Master - de verteller en een soort van scheidsrechter van het spel - een eigen wereld gemaakt, met kaarten, geschiedenis en politieke situaties. Zij gebruikt de regels van D&D als richtlijn, maar wil zij iets dat niet in de boeken staat, dan maakt ze het zelf.

Vrijheid

Deze oneindige vrijheid komt niet alleen terug in de creatie van een D&D-spel, maar ook in het spelen. In elke videogame is er een limiet aan de dingen die je kunt doen of proberen. Alles is geprogrammeerd, dus verder dan die onzichtbare muur komt de speler niet. In D&D is dat anders. Alles ligt aan de statistieken van de speler, de dobbelstenen, en de Dungeon Master. Een speler kan alles proberen wat in hun opkomt. Zelf vind ik haast niets leuker dan het zien van mijn Dungeon Master’s gezicht wanneer ik bijvoorbeeld de tent van een belangrijk persoon in sluip, zijn berenkleed over een hoge afscheiding hang en bessen in zijn mond steek zodat het lijkt alsof er een echte beer in de kamer staat.

Meer praten door D&D

Uit een onderzoek uit 2018 is daarnaast gebleken dat rollenspellen door spelers worden gebruikt om zichzelf te verbeteren op sociaal vlak. Dat zie ik in mijn eigen groepen terug. Meerdere personen uit die groepen zou ik beschrijven als introvert. Via hun personages praten ze meer dan ik ze ooit buiten spel heb zien doen. Sterker nog: ze vallen elkaar in de rede, hebben een uitgesproken mening en spreken hard en duidelijk. Door D&D ben ik zelf ook veel zelfverzekerder geworden in het beginnen van gesprekken of het vertellen van verhalen. In videogames heb je ook sociale interactie, maar wat D&D speciaal maakt is dat je ook dingen kunt oefenen als oogcontact, presenteren en lichaamshouding.

Dungeon Master vs. code

Videogame-rpg’s hebben één voordeel ten opzichte van Dungeons and Dragons en soortgelijke spellen. In een game is over het algemeen maar één speler nodig. Om D&D te spelen is een groep mensen nodig, waaronder een leider.

Spelers zijn nog wel te vinden, maar die leiders (ook wel Dungeon Master of Game Master genoemd) zijn schaars. Zelf leid ik ook een spel met een groep genaamd de Dandilions en ik begrijp wel dat niet iedereen zit te wachten op die verantwoordelijkheid. De voorbereiding van mijn spellen kost zo’n drie tot zes uur. Omdat een Dungeon Master ook orde moet houden en improviseren op alles wat de spelers bedenken, ben ik na een spel echt uitgeput. In games is dit niet nodig. De game zelf leidt de avonturen die je er meemaakt.

Vooral dankbaar

Natuurlijk zijn er dagen dat ik liever een game speel. Toch kies ik over het algemeen sneller voor Dungeons and Dragons. In dit enorme improvisatiespel vind ik de vrijheid om zowel mijn vrienden als mijzelf beter te leren kennen. En belangrijker: dankzij D&D heb ik vrienden gemaakt die ik voor altijd koester. Of het nu mijn spelers zijn van ‘Dandelions’ of mijn groepsgenoten uit de vier andere spellen: zonder D&D had ik deze mensen nooit gekend en daar ben ik het spel enorm dankbaar voor.